Linia wydłużeń dolnych

Najniższa teoretyczna linia odniesienia oznaczająca poziom, do którego sięgają wydłużenia dolne w danym foncie, jak linia poniżej majuskułowych „j” oraz „y”.

Patrz również: ilustracja Linie pisma.

Linia wydłużeń górnych

Teoretyczna linia odniesienia oznaczająca maksymalna wysokość, do jakiej sięgają wydłużenia górne w danym foncie. W wielu krojach pisma jest umieszczona nad linią majuskuł.

Patrz również: ilustracja Linie pisma.

Linotyp

Maszyna do składu tekstu, wynaleziona w 1886 r. przez Ottmara Mergenthalera. Pozwalała na drukowanie całych wierszy tekstu, wykorzystywanych następnie w procesie druku wypukłego.

Logotyp

Typograficzny znak towarowy lub symbol, często wykorzystujący zniekształcone formy liter.

Łacinka

System alfabetyczny wywodzący się głównie z inskrypcji ze starożytnego Rzymu. Obecnie stosowany powszechnie na całym świecie.

Made with FontFont

Przepiękny wzornik „Made with FontFont” przygotowany pod redakcją Erika Spiekermanna i Jana Middendorpa. Na 350 stronach zaprezentowano kroje powstałe w wytwórni FontFont oraz artykuły największych sław współczesnej typografii takich jak: John D. Berry, Peter Bilak, Neville Brody, Susanna Dulkinys, Eboy, Rian Hughes, Max Kisman, Akira Kobayashi, Ellen Lupton, Ian Lynam, Martin Majoor, Albert-Jan Pool, Paula Scher, Christian Schwartz, Nick Shinn, Fred Smeijers, i wielu innych. (więcej…)

Majuskuła

Majuskuły, kapitaliki lub wielkie litery to synonimiczne określenia liter, które WSZYSTKIE WYGLĄDAJĄ WŁAŚNIE TAK. Jest to dość świeża innowacja. Rzymianie, Grecy i mieszkańcy Orientu nie odróżniali wielkich i małych liter. Wszystkie te wcześniejsze języki wykorzystywały dwie formy: starannie kreśloną formę pisma z oddzielnymi znakami na dokumentach oficjalnych oraz pomnikach i mniej starannie kreśloną formę kursywy ciągłej, z zaokrąglonymi i często łączonymi znakami, stosowaną na mniej oficjalnych dokumentach, takich jak listy. W średniowieczu wykształcił się rodzaj wielkich liter, zwanych uncjałami. Nazwa ta pochodzi od łacińskiego słowa „uncia” („wysoki na cal”) i służy do określenia charakterystycznych, zaokrąglonych liter. Stosowano je w zachodniej Europie w przepisywanych ręcznie księgach, obok majuskułowych liter kursywowych, wykorzystywanych w życiu codziennym. Po okresie renesansu i wprowadzeniu w Europie druku wyodrębniły się dwa rodzaje liter: majuskuły, które uformowały się jako imitacja starożytnych znaków łacińskich, oraz minuskuły, kontynuujące tradycję średniowiecznego zapisu kursywą.

Patrz również: minuskuły, majuskuły, uncjała.

Majuskuły

Określenie wielkich liter, wywodzące się z łaciny. Patrz również: minuskuły

Minuskuły

Określenie małych liter, wywodzące się z łaciny. Patrz również: majuskuły.

Monotyp

Maszyna do składu tekstu, wynaleziona w 1893 r. przez Tolberta Lanstona. Pozwalała na drukowanie pojedynczych liter i składania ich w bloki tekstu zgodnie z instrukcjami zawartymi na taśmie perforowanej. Bloki takie wykorzystywano następnie w procesie druku wypukłego.

Naomi Sans

NaomiSans to nowa rodzina bezszeryfowych, oryginalnych fontów OpenType PS (obrysy postscriptowe) do Windows i Mac OS. Fonty zawierają pełny repertuar znaków diakrytycznych wszystkich języków europejskich, od portugalskiego i islandzkiego po szwedzki, polski, litewski, turecki czy esperanto. Świetnie się nadają do składu nowoczesnych wydawnictw wielojęzycznych. (więcej…)

Nawias

Połączenie kreski głównej litery z szeryfem.

Nawiasy klamrowe

Nawiasy klamrowe są rzadko spotykane w tekstach, lecz mogą służyć za dodatkowy zestaw nawiasów zewnętrznych: {([-])}. Ich główną funkcją jest oznaczenie wyrażeń matematycznych. W wielu językach programowania służą również do otoczenia pełnej funkcji.

Nawiasy kwadratowe

Nawiasy kwadratowe pełnią zasadniczą funkcję w składzie tekstu w wielu językach. Między innymi w angielskim służą do oznaczenia przerw w cytowanych fragmentach, a także jako dodatkowy, wewnętrzny zestaw nawiasów.

Nawiasy ostrokątne

Lewy („<”) i prawy („>”) nawias ostrokątny wykorzystywane są w wielu zastosowaniach edycyjnych oraz w matematyce.

Nawiasy zwykłe

Podwójne znaki podkreślenia. Wykorzystywane jako znaczniki frazy w gramatyce i w matematyce. W Polsce stosuje się je wraz z wielokropkiem do oznaczania przerw w cytowanych fragmentach.

Odstęp

Odstęp poziomy, czyli pomiędzy słowami i literami w wierszu, jest najczęściej mierzony w firetach i półfiretach. Firet to odstęp równy stopniowi stosowanego fontu. Półfiret to połowa firetu. Font o stopniu 12 punktów ma więc firet wielkości 12 punktów i półfiret wielkości 6 punktów, zaś font o stopniu 8 punktów ma firet 8 punktów i półfiret 4 punkty. Za zwyczajową odległość pomiędzy słowami uważana jest jedna trzecia firetu. W tekście wyjustowanym odstępy międzywyrazowe mogą być oczywiście inne. Im węższy łam, tym więcej nieestetycznych wariacji może pojawić się w odstępach. Jest to argument przemawiający za stosowaniem tekstu niewyjustowanego, gdy umieszczony jest na wąskim łamie. W idealnych warunkach słowa zwykłego tekstu nie powinny być umieszczone dalej od siebie niż o półfiret lub bliżej niż o jedną czwartą firetu. Wąskie odstępy są często stosowane, by oddzielić pauzy i półpauzy od sąsiadującego z nimi tekstu, a także cudzysłowy pojedyncze od podwójnych. Odstępy międzyliterowe można dziś łatwiej uzyskać niż w czasach czcionek metalowych, lecz często i tu zdarzają się błędy. Gdy takie odstępy stosuje się w nagłówkach, ważne, by również jak najbardziej oddzielić słowa od siebie, aby nie zlewały się ze sobą. W wyjustowanym tekście odstępy między literami powinny być stosowane bardzo rzadko.

Patrz również: firet, półfiret, justowanie, światło międzyliterowe, światło międzywyrazowe.

Ogonek

Jeden z dolnych znaków diakrytycznych stosowanych w połączeniu z samogłoskami w polskim, navajo, litewskim i wielu innych alfabetach. Wygląda jak mały haczyk skierowany na prawo tuż pod literą. Powinien być połączony z główną literą. Nazywa się go również haczykiem nosowym, ponieważ służy do oznaczania samogłosek nosowych (jak polskie „ą” oraz „ę”).

OpenType

Format fontu, który (w pewien sposób) łączy ze sobą TrueType i Type 1, stworzone wspólnie przez Adobe i Microsoft. Główne cechy starych formatów wciąż istnieją w OpenType jako opcjonalne, lecz większość informacji jest teraz formatowana w sposób identyczny.

Patrz również: TrueType, Type 1.

Paragraf

Stosowana przez skrybów forma podwójnego „s”, teraz wykorzystywana głównie w dokumentach oficjalnych, takich jak kodeksy prawne i statuty, gdzie służy do oznaczenia podziału tekstu na sekcje.