Palatino® Nova
Wiele krojów pisma powstałych w XX wieku, na przykład Garamond, Baskerville lub Bodoni, było odświeżeniem wzorów liczących sobie stulecia. Inaczej było jednak z Palatino. Nowy projekt Hermanna Zapfa jest interpretacją naszych czasów.
Zaprojektowane pomiędzy 1948 a 1950 r. Palatino zostało z początku wypuszczone jako czcionka ołowiana przez niemiecki dom typograficzny studio D. Stempel AG z Frankfurtu i szybko stało się jednym z popularniejszych krojów pisma na świecie. Następnie Palatino zostało przystosowane do użycia na linotypowych maszynach odlewniczych odlewających automatycznie całe linijki tekstu i w składzie fototypowym. Z powodu żądań klientów i dążeniu do utrzymania podobieństwa wzorów w konkurencyjnych formatach, adaptacje Palatino pod kątem nowych technologii nawet w epoce cyfrowej podlegały kompromisom podjętym przed pokoleniami i w starszych mediach.
Reputacja Palatino od dawna już wymagała całościowego odświeżenia kroju. W 2005 r. miała miejsce premiera nowej rodziny Palatino nova stworzonej przez firmę Linotype, oznaczająca zarówno powrót do pierwotnej idei stojącej za Palatino, jak i rozszerzenie tej idei w przyszłość.
Strona z broszurki D. Stempel AG, ilustrująca rodzinę Palatino, ok. 1953 r.
Historia Palatino
Giovanbattista Palatino, na cześć którego zostały nazwane kroje pisma Palatino, był mistrzem pisma w XVI-wiecznym Rzymie. Jego prace stały się inspiracją dla Hermanna Zapfa, choć nie można powiedzieć, by któryś z krojów Zapfa był dosłownym odświeżeniem liter Palatina. Mimo to wiele cech krojów Palatino, na przykład otwarte oczka liter i ogólna czytelność, to z pewnością elementy, które wcześniej inspirowały renesansowe liternictwo. Klasyczne proporcje krojów Palatino umieszczają je pośród wspaniałego dziedzictwa typów romańskich, choć zachowują przy tym własny specyficzny styl.
W domu typograficznym D. Stempel AG oryginalne ryty Palatino Roman i Italic zostały ręcznie wycięte przez wspaniałego rytownika Augusta Rosenbergera. Podczas zaś gdy Rosenberger wycinał oryginalne kroje pisma Palatino w metalu, rodzina krojów Palatino nova została starannie naszkicowane w wersji cyfrowej przez Akirę Kobayashiego, dyrektora ds. typograficznych w firmie Linotype. Palatino nova z pewnością zostanie doceniony przez miłośników pisma na całym świecie.
Akira Kobayashi i profesor Hermann Zapf
Wyjątkowe cechy Palatino™ nova
Co konkretnie odróżnia Palatino nova od wcześniejszych wcieleń, a także od innych krojów pisma?
Abstrahując od jego odświeżonej formy, Palatino nova można wykorzystać do każdego możliwego zastosowania typograficznego. Poza swym szerokim zestawem znaków, obejmującym wszystkie znaki zachodnioeuropejskie, rozszerzone środkowoeuropejskie, alfabet grecki i cyrylicę, nowa rodzina zawiera także dwie grubości krojów graficznych (Palatino nova Titling i Palatino nova Imperial) oraz zmodyfikowany krój książkowy Aldus nova Book. Wiele z fontów posiada również kapitaliki, cyfry w indeksie górnym i dolnym, proporcjonalne i tabelaryczne cyfry nautyczne, proporcjonalne i tabelaryczne cyfry zwykłe, liczebniki, minuskuły w indeksie górnym, symbole walut w indeksie górnym – dzięki nowemu formatowi fontów OpenType skład tego wszystkiego jest teraz znacznie prostszy niż kiedykolwiek przedtem.
Odbitka korektorska D. Stempel AG z Palatino Regular, początek lat 50. XX w.
W przeszłości ograniczenia technologiczne wpływały na ostateczny kształt projektu kroju pisma. Choć szkice Hermanna Zapfa do oryginalnego Palatino zostały wykonane tuszem na papierze, znaki zostały wykrojone ręcznie, a następnie maszynowo, w metalu. Późniejsze matryce fototypowe były maskownicami. Kontury dawnego Palatino wciąż odzwierciedlają te ostre pociągnięcia noża, a ich narożniki są kanciaste. Jeśli przyjrzeć się jednak z bliska Palatino nova, widać że wiele narożników zostało wymodelowanych – rogi i zakończenia są wygładzone, a przez to przyjemniejsze dla oka i czytelniejsze. Szeryfy Palatino nova zostały praktycznie przeprojektowane, są teraz skrócone i wykazują większą ciągłość.
Palatino nova Light
W przypadku metalowych czcionek możliwości kerningu były ograniczone. Niektóre z liter we wcześniejszych wersjach Palatino – na przykład „f” lub „j” – zawsze wyglądały na lekko karłowate z powodu uwarunkowań metalowych matryc. W Palatino nova znaki te mają teraz kaligraficzną płynność, zgodną z pierwotnymi zamierzeniami. Kroje kursywowe również są znacznie bardziej harmonijne, formy ich liter mają teraz więcej wewnętrznych podobieństw, zaś liczne nadmierne wybrzuszenia zostały zniwelowane.
Znaki cyrylicy, Palatino nova Regular
Aldus™ nova Book
Choć Palatino zawsze było krojem pisma do wszechstronnych zastosowań, niedługo po wypuszczeniu oryginalnej wersji pojawiła się potrzeba stworzenia specjalnego kroju książkowego na potrzeby rynku wydawniczego. Hermann Zapf naszkicował w tym celu specjalne rozmiary testowe, które D. Stempel AG nazwał z początku Palatino Light, lecz z powodów marketingowych nazwa została później zmieniona na Aldus Book. Podobnie jak Palatino nie jest po prostu odświeżeniem prac Giovanbattisty Palatina, Aldus Book nie został oparty na krojach pisma stosowanych przez Aldusa Manitiusa pod koniec piętnastego wieku. Aldus Book można określić jako hołd złożony ideom tego wielkiego wydawcy. Jako uniwersalny krój książkowy, Aldus Book został przeprojektowany wraz z Palatino nova.
Aldus nova Book
Nowy krój Aldus Book posiada towarzyszącą mu kursywę. Aby uzyskać większe podkreślenie, należy zastosować Palatino nova Medium lub Bold. Ich otwarte kontury i doskonała czytelność, nawet w przypadku bardzo małych rozmiarów, są owocem dobrze zrównoważonych, klasycznych proporcji. Aldus nova Book jest trochę mniejszy niż Palatino nova Roman. Ma odrobinę jaśniejszy kolor i wydaje się trochę bardziej kaligraficzny. Aldus nova Book jest łagodniejszym wariantem i daje cieplejsze wrażenie. Ponieważ jest przeznaczony do stosowania w mniejszych rozmiarach tekstu, pewne elementy Aldus nova Book – na przykład szeryfy na środkowej kresce poziomej w E – są traktowane inaczej niż w Palatino nova Roman. Wszystkie te cechy zwiększają wspólnie czytelność Aldus nova Book, dzięki czemu lektura tekstu wydrukowanego tym klasycznym książkowym krojem staje się jeszcze przyjemniejsza.
Aldus nova Book i Aldus Book Italic wykorzystane w dziełach zebranych Thomasa Manna w 12 tomach. Opublikowane przez S. Fischer Verlag, Frankfurt 1960.
Palatino nova Titling
Również w latach 50. XX w. stworzono tytułową wersję Palatino. Miała ona kilka alternatywnych znaków i została zaprojektowana tak, aby zapewniać optymalną czytelność w większych rozmiarach tekstu. Powstał też grecki odpowiednik, nazwany Phidias. Palatino nova Titling zawiera znaki z tych klasycznych tytułowych krojów przetworzonych na postać cyfrową. Pozostano w zgodzie z korzeniami kroju, a więc wśród rozszerzonego zestawu znaków Palatino nova Titling można znaleźć alternatywne znaki, ligatury, kapitaliki, cyfry nautyczne, indeks górny, dolny oraz liczebniki. Palatino nova Titling może zostać zaakcentowany cięższym krojem tytułowym: Palatino nova Imperial. Obydwa te wersalikowe kroje pisma, Palatino nova Titling oraz Palatino nova Imperial, posiadają zmniejszone zestawy znaków w porównaniu z innymi krojami Palatino nova. Oryginalnie ten alfabet został zaprojektowany jako metalowa czcionka o nazwie Sistina, również wycięta przez Augusta Rosenbergera.
Palatino nova Titling w projekcie obwoluty do publikacji autorstwa profesora Alexandra S. Lawsonia. Warto zwrócić uwagę na ligatury w 1 i 7 linijce, a także na alternatywne wersje liter U, R oraz W.
Palatino Sans & Sans Informal
Największą niespodzianką towarzyszącą premierze Palatino nova były rodziny Palatino Sans oraz Palatino Sana Informal. Po niemal siedemdziesięciu latach projektowania jednych z najsłynniejszych krojów szeryfowych i skryptowych na świecie, Hermann Zapf wykorzystał swą rozległą wiedzą w nurcie bezszeryfowym. Podobnie jak jego wielki hit z 1998 r., Zapfino™, wielce oryginalne Palatino Sans oraz Palatino Sans Informal są ożywczym wkładem w typografię. Ich wyjątkowość jest przełomowa, zaś w przeciwieństwie do większości bezszeryfowych projektów, które zainspirowane są stylem grotesków, obydwie rodziny Palatino Sans są owocem łagodniejszego podejścia do alfabetu.
Palatino Sans, a zwłaszcza Palatino Sans Informal, wydają się bardziej ludzkie niż ich tradycyjne odpowiedniki. Ich kształty są organiczne, nie konstrukcyjne.
W jaki sposób tak doświadczony projektant stworzył coś, co jest jednocześnie zupełnie nowe i zachwycające? Odpowiedź leży w doświadczeniu Hermanna Zapfa. Co ciekawe, pierwsze szkice podobnego kroju bezszeryfowego powstały już w latach 70. XX w. Choć wtedy nie zaowocowały one niczym więcej, przez kolejnych 30 lat Hermann Zapf nie przestawał zastanawiać się nad płynącymi z nich możliwościami. Po sukcesie odniesionym przez projekt Optima™ nova, firma Linotype zasugerowała mu, aby następnym krokiem była wielka rodzina Palatino. Rozpocząwszy projekt od spojrzenia na nowo na swe klasyczne kroje pisma Palatino oraz na dawne szkice, Hermann Zapf przerobił jedne i drugie. Tak oto zrodziły się w pełni rozwinięte rodziny Palatino Sans i Palatino Sans Informal, towarzyszące Palatino nova.
Wielka rodzina Palatino nova wyposaża projektantów w niezliczone możliwości – przy takiej ilości powiązanych ze sobą stylów oraz grubości nie istnieje żadne graficzne zadanie, któremu nie mogłyby podołać.
Palatino® nova, wraz z Avenir Next, Compatil®, Eurostile® Next, Frutiger® Next, Optima® nova, Linotype Univers®, Sabon® Next oraz Linotype Syntax®, należy do krojów pisma zgromadzonych w Platynowej Kolekcji Linotype.
Fonty te zostały starannie przetworzone na wersję cyfrową i posiadają najwyższą jakość wymaganą w profesjonalnej typografii. Wszystkie fonty z Platynowej Kolekcji stworzono z tradycyjną dla Linotype dbałością.
Firma Linotype i jej autoryzowani partnerzy oferuję te fonty w postaci płyty CD z Platynową Kolekcją, jako pojedyncze fonty lub jako zestawy promocyjne.
Rodzina Palarino Nova dostępna jest w formacie OpenType Pro (zawierającym min. zakres dla Europy Środkowej).
Fonty można nabyć w kompletnym zestawie:
Palatino Nova Complete Family Value Pack – w cenie 996 € netto
W skład którego wchodzą odmiany:
- Aldus Nova Pro Book OpenType Pro
- Aldus Nova Pro Book Italic OpenType Pro
- Aldus Nova Pro Bold OpenType Pro
- Aldus Nova Pro Bold Italic OpenType Pro
- Palatino Nova Pro Light OpenType Pro
- Palatino Nova Pro Light Italic OpenType Pro
- Palatino Nova Pro Regular OpenType Pro
- Palatino Nova Pro Italic OpenType Pro
- Palatino Nova Pro Medium OpenType Pro
- Palatino Nova Pro Medium Italic OpenType Pro
- Palatino Nova Pro Bold OpenType Pro
- Palatino Nova Pro Bold Italic OpenType Pro
- Palatino Nova Pro Titling OpenType Pro
- Palatino Nova Pro Imperial OpenType Pro
Istnieje również możliwość zakupu na sztuki w cenie 79 € netto za odmianę.
