Cyfry tabelaryczne

Cyfry o stałej szerokości, stosowane w tabelach dla uzyskania większej czytelności.

Patrz również: cyfry.

Cyfry tytułowe

Cyfry zaprojektowane tak, by rozmiarem i kolorem pasowały do liter majuskułowych. Porównaj z cyframi tekstowymi.

Patrz również: cyfry.

Cyfry zwykłe

Cyfry o równej wysokości, zwykle dopasowane w majuskuł w foncie. Zwykle synonim cyfr tytułowych, lecz niektóre cyfry zwykłe są mniejsze i lżejsze niż majuskuły. Przeciwieństwo cyfr nautycznych.

Patrz również: cyfry, cyfry tytułowe, cyfry nautyczne.

Cyrylica

Jeden z dwóch dawnych alfabetów słowiańskich, nazwany tak na cześć św. Cyryla (Konstantyna Filozofa). Powstał w IX w. w oparciu o grecką majuskułę kościelną. W przeszłości istniało wiele cyrylicowych form pisma: ustaw, półustaw, skoropis i więź. Pierwsza drukowana cyrylicą książka została opublikowana w 1491 r. w Krakowie przez Szwajpolta (Schweipolta) Fiola, zaś czcionki do niej wyciął Rudolf Borsdorf (Ludolf Borchdorp) z Brunszwiku. Cyrylica została zreformowana przez cara Piotra I w latach 1708-1710 i w wyniku tej reformy kształty liter cyrylicowych stały się bardziej podobne do łacińskich. Współczesne alfabety białoruski, bułgarski, macedoński, rosyjski, serbski i ukraiński powstały w oparciu o dawne pismo cyrylicowe. W latach 20. i 30. XX w. w oparciu o alfabet rosyjski stworzono alfabety dla większości narodów byłego ZSRR i Mongolii.

Patrz również: ustaw, półustaw, skoropis, więź.

Czcionka

Odlany z metalu negatyw litery lub innego znaku, stosowany w tradycyjnym składzie ręcznym lub maszynowym. Obecnie określenie to jest powszechnie i błędnie stosowane dla określania cyfrowych krojów pisma, czyli fontów.

Patrz również: font.

Daszek

Znak diakrytyczny, odwrócony akcent przeciągły. Stosuje się go nad spółgłoskami i samogłoskami w słowackim, chorwackim, czeskim, lapońskim, litewskim i w innych alfabetach. Coraz częściej wykorzystuje się go w nowych alfabetach stworzonych dla języków Indian północnoamerykańskich. Zestawy znaków ISO zawierają „s” oraz „z” z daszkiem, podczas gdy inne kombinacje, równie często spotykane w normalnych tekstach, muszą być tworzone z akcentem przeciągłym. Typografowie znają również daszek pod jego czeską nazwą „háček”.

Dom typograficzny

Studio, w którym projektuje się kroje pisma. Za czasów czcionek metalowych wytwarzano je w giserni.

Druk czcionką ruchomą

Tradycyjna technika druku, w której oddzielne czcionki wyciągane są z kaszt i układane w linie oraz bloki tekstu. Sam druk odbywa się poprzez pokrycie czcionek tuszem i bezpośrednie przyłożenie do nich papieru, w wyniku czego powstałe wydrukowany tekst.

Drukarka laserowa

Drukarka wysokiej rozdzielczości, wykorzystująca odmianę technologii reprodukcji elektrostatycznej z kserokopiarek, aby przelewać na papier tekst i obrazy graficzne. Aby wydrukować stronę, obwód kontrolny urządzenia otrzymuje z komputera instrukcje drukowania i konstruuje mapę bitową każdego punktu na stronie, a następnie pilnuje, by laser mechanizmu drukującego przeniósł precyzyjną replikę tej mapy bitowej na bęben lub pas pokryty materiałem światłoczułym. Błyskawicznie włączając się i wyłączając, promień sunie po poruszającym się wałku, który ładuje elektrostatycznie obszary wystawione na promień. Naładowane obszary przyciągają toner (sproszkowany tusz naładowany elektrostatycznie), umieszczony w ładowniku obok kręcącego się wałka. Naładowany elektrycznie drut przeciąga toner z wałka na papier, a następnie pod wpływem ciepła toner wtapia się w kartkę. Drugi naładowany elektrycznie drut neutralizuje ładunek bębna.

Patrz również: rozdzielczość.

Dwukropek

Znak interpunkcyjny wywodzący się z wczesnych praktyk rękopiśmienniczych. Oprócz tradycyjnego wykorzystania jako znak zapowiadający nową treść, cytat lub wyliczenie, stosuje się go również w matematyce do oznaczenia stosunków i w lingwistyce jako znak przedłużenia.

Dywiz

Znak interpunkcyjny, stosowany w niektórych słowach wieloczłonowych, a także do dzielenia wyrazów nie mieszczących się w wierszu. Może pojawiać się wyłącznie pomiędzy sylabami.

Font

Synonim kroju pisma.

Font bitmapowy

Rodzaj formatu fontu, opisujący każdą literę lub symbol w formie rzędów punktów, które można szybko i z łatwością odtworzyć na ekranie komputera. Po powiększeniu fontu punkty stają się jednak po prostu większe, znaki mają więc nierówne lub poszarpane krawędzie, które można niwelować np. metodą antyaliasingu. Fonty bitmapowe zostały już w większości zastąpione przez fonty wektorowe.

Font cyfrowy

Font, którego matematyczna formuła przechowywana jest w postaci zapisu cyfrowej. Począwszy od lat 60. XX w. wyparł czcionki tradycyjne.

Font ekranowy

Fonty bitmapowe wykorzystywane do wyświetlania na ekranie lub monitorze

Fotoskład

Przygotowywanie materiałów do druku poprzez umieszczanie ich na podświetlanym stole, fotografowanie i kopiowanie klisz na docelowe formy drukowe.

Gisernia

Zakład, w którym produkowano czcionki metalowe. W obecnych czasach kroje pisma tworzy się w domach typograficznych.

Grubość

Względna ilość czerni w literze. W krojach stosowanych do ciągłej lektury zwykle stosuje się dwie grubości: regular lub light oraz bold. Kroje z szeryfami belkowymi i bezszeryfowe mogą mieć nawet osiem lub dziewięć różnych grubości, różnie opisywanych przez poszczególnych producentów. Z nazwami grubości można się zapoznać na schemacie wariacji stylu.

Indeks dolny

Litery i symbole umieszczone trochę poniżej podstawowej linii pisma i zazwyczaj mające mniejszą wielkość. Znaki są jednak tak zaprojektowane, aby miały tę samą grubość, co tekst zasadniczy. Znaki indeksu dolnego stosuje się w formułach matematycznych i wzorach chemicznych.

Patrz również: indeks górny.

Indeks górny

Litery i symbole umieszczone trochę powyżej pozostałych znaków. Znaki są jednak tak zaprojektowane, aby miały tę samą grubość, co tekst zasadniczy. Znaki indeksu górnego stosuje się w formułach matematycznych i wzorach chemicznych.

Patrz również: indeks dolny.